Fortyfikacja nadodrzańskie w latach 1930-1939 na obszarze Festungskommandantur Breslau

Posted: 6 stycznia, 2020 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe, fortyfikacje, oderstellung, prace badawcze | Możliwość komentowania Fortyfikacja nadodrzańskie w latach 1930-1939 na obszarze Festungskommandantur Breslau została wyłączona

Miło nam poinformować, że dostępne jest w sprzedaży kolejne wydanie periodyku Fortifikation, w którym ukazał się nasz artykuł pt. Der friedensmäßige Oderausbau im Bereich der Festungskommandantur Breslau in den Jahren von 1930 bis 1933. Autorami opracowania są Sascha Sabien i Dariusz Pstuś. Czasopismo zamówić można pod następującycm adresem: http://www.interfest.de


Wybrane aspekty łączności Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty – artykuł

Posted: 23 kwietnia, 2019 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe, festungsfront oder warthe bogen, fortyfikacje, fotogrametria | Możliwość komentowania Wybrane aspekty łączności Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty – artykuł została wyłączona

Z przyjemnością informujemy, iż w czerwcu, jako materiał pokonferencyjny, planowana jest publikacja naszego opracowania dotyczącego zagadnień łączności w obiektach Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty [Festungsfront Oder-Warthe Bogen]. Względem opracowania które ukazało się w numerze 32 czasopisma Fortifikation, rozszerzyliśmy nieznacznie artykuł o aspekty techniczne związane min. z wyposażeniem pomieszczenia łączności.

Na potrzeby badań wykonano modele trójwymiarowe, które prezentujemy poniżej.


Wyposażenie wybranych Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty w urządzenia łączności na podstawie źródeł archiwalnych oraz badań terenowych

Posted: 6 stycznia, 2019 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe, festungsfront oder warthe bogen, fortyfikacje, fotogrametria | Możliwość komentowania Wyposażenie wybranych Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty w urządzenia łączności na podstawie źródeł archiwalnych oraz badań terenowych została wyłączona

Z przyjemnością informujemy, iż w grudniu ukazał się kolejny numer czasopisma Fortifikation, w którym znalazło się nasze opracowanie dotyczące wyposażenia wybranych Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty w urządzenia łączności na podstawie źródeł archiwalnych oraz badań terenowych. Oryginalny tytuł opracowania to Die nachrichtentechnische Ausstattung ausgewählter Werke der Festungsfront Oder-Warthe-Bogen. Dargestellt anhand von Archivalien und Geländeuntersuchungen a autorami są Dariusz Pstuś oraz Sascha Sabien.

WYPOSAŻENIE WYBRANYCH WERKÓW FRONTU FORTECZNEGO ŁUKU ODRY-WARTY W URZĄDZENIA ŁĄCZNOŚCI NA PODSTAWIE ŹRÓDEŁ ARCHIWALNYCH ORAZ BADAŃ TERENOWYCH

Dariusz Pstuś und Sascha Sabien: Nachrichtentechnische Ausstattung ausgewählter Werke der Festungsfront Oder-Warthe-Bogen

Więcej informacji na temat naszego opracowania można znaleźć na naszej stronie Wyposażenie wybranych Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty w urządzenia łączności na podstawie źródeł archiwalnych oraz badań terenowych.


Łączność telefoniczna w wybranych obiektach Festungsfront Oder-Warthe-Bogen – opracowanie

Posted: 3 listopada, 2018 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe, festungsfront oder warthe bogen, fortyfikacje, fotogrametria | Możliwość komentowania Łączność telefoniczna w wybranych obiektach Festungsfront Oder-Warthe-Bogen – opracowanie została wyłączona

Model trójwymiarowy pomieszczenia łączności schronu Pz.W. 598 (FFOWB, potocznie – MRU)

Z przyjemnością informujemy, iż zakończyliśmy prace nad artykułem dotyczącym wyposażenia wybranych Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty w urządzenia łączności telefonicznej. Opracowanie ukaże się drukiem, w języku niemieckim, pod tytułem Die nachrichtentechnische Ausstattung ausgewählter Werke der Festungsfront Oder-Warthe-Bogen. Dargestellt anhand von Archivalien und Geländeuntersuchungen. Planowany druk to grudzień 2018 roku.

W artykule, bazując na źródłach archiwalnych, poddano weryfikacji dostępne plany instalacji łączności. Po raz pierwszy w naszych badaniach posłużyliśmy się metodami fotogrametrycznymi podczas inwentaryzacji pomieszczeń łączności. Wykonano ją w obiektach Pz.W. 701, 598, 630 oraz 631. Zapraszamy do lektury!


Kwerenda w Bundesarchiv MA we Fryburgu – etap V

Posted: 30 marca, 2018 | Author: | Filed under: archiwalia, fortyfikacje | Możliwość komentowania Kwerenda w Bundesarchiv MA we Fryburgu – etap V została wyłączona

Po raz piąty mieliśmy okazję przeprowadzać kwerendę w zbiorach archiwum federalnego we Fryburgu Bryzgowijskim. Informacje które udało się pozyskać z dokumentów, przedstawione zostaną w naszych publikacjach m.in. w kolejnym numerze czasopisma „Cztery Historie”, którego wydanie planowane jest w 2019 roku.


Kwerenda w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Fryburgu – etap IV

Posted: 26 maja, 2017 | Author: | Filed under: archiwalia | Możliwość komentowania Kwerenda w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Fryburgu – etap IV została wyłączona

Już po raz czwarty mieliśmy okazję zapoznawać się z archiwaliami w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Fryburgu.

Kolejna wizyta planowana jest na wiosnę 2018 roku.

Fryburg Bryzgowijski. W oddali budynek Bundesarchiv Militärarchiv.


Pozycja Pomorska – CZY CEGIELNIA BYŁA „CEGIELNIĄ”?

Posted: 26 stycznia, 2017 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe, fortyfikacje, pommernstellung, pozycja pomorska | Możliwość komentowania Pozycja Pomorska – CZY CEGIELNIA BYŁA „CEGIELNIĄ”? została wyłączona

Pozycja Pomorska – CZY CEGIELNIA BYŁA „CEGIELNIĄ”?

Nie tak dawno wspominaliśmy o naszym ostatnim artykule dotyczącym Pozycji Pomorskiej, który ukazał się w niemieckim czasopiśmie FORTIFIKATION. Jako wątek zupełnie poboczny, a wynikający z odnalezionych dokumentów Sztabu Saperów Fortecznych z Wałcza (Festungspionierstab 4, a wcześniej Festungsbaugruppe Deutsch Krone), przedstawiliśmy informację o Werkgruppe „von Gimborn, która obecnie znana jest pod (współczesną) nazwą – Werkgruppe „Mariensee” lub powszechniej – Grupa Warowna „Marianowo”. Na czym polega związek z Grupą Warowną „Cegielnia”? Polega na tym, że jedna i druga nazwa (GW „Cegielnia” i „Marianowo”) to nazwy niemające, niestety, nic wspólnego z historycznymi nazwami tych obiektów. W przypadku „Cegielni” nazwę wprowadził do obiegu najprawdopodobniej Janusz Miniewicz w swoim artykule pt. „Pommernstellung. Die Werkgruppe „Ziegelei” in Walcz [Deutsch Krone]” wydanym w Niemczech w latach 80. XX w. Już na wstępie zaznaczone zostało w tymże opracowaniu, że poza nielicznymi źródłami z początku lat 30. oraz mapą z ogólnym przebiegiem pozycji, źródeł nie ma za wiele, szczególnie tych zawierających zagadnienia pomocne przy rekonstrukcji obiektów. W dalszej części tekstu możemy spotkać zapis „eine große Werkgruppe, heute „Cegielnia” [„Ziegelei”]”, po czym dalej z utrwalonym, jako pewny, zapisem „die Werkgruppe „Cegielnia” [„Ziegelei”]„. Prawdopodobnie przyświecała szczytna idea – zastąpienia funkcjonującej wtedy nazwy „Czapa Hitlera” bardziej adekwatnym, „historyzującym”, określeniem powstałym na fali boom’u zainteresowania fortyfikacją niemiecką i wypełnienia jej historii treścią. Konsekwencje wprowadzenia tej nazwy pokutują do dziś. Utrwaliła się w kolejnych publikacjach a wraz z powstaniem Grupa Warowna Cegielnia – Skansen Fortyfikacyjny – zagościła na dobre na tablicach informacyjnych oraz przewodnikach i folderach. A co mówią dokumenty? W 1937 roku w zachowanych spisach pojawiają się tylko dwie grupy warowne – „Galgenberg”, czyli Góra Wisielcza (Strzaliny k. Tuczna) oraz „von Gimborn„, czyli wspomniane już wcześniej Marianowo. Obiekty znajdujące się w rejonie „Cegielni” nie są ujęte jako Werkgruppe, lecz oznaczone po prostu swoimi taktycznymi skrótami Kro. S. 5 i Kro. S. 6 i określone po prostu jako „Kampfanlage” w odporności B. Co istotne, w dokładnie ten sam sposób oznaczone zostały pozostałe obiekty tej klasy w rejonie Starego Osieczna i Nadarzyc. Z innych dokumentów również przebijają się te terminy w odniesieniu do obiektów, które obecnie nazywamy B-Werkami. Jak widać, niektóre rzeczy które na chwilę obecną wydają się oczywiste, nie do końca mają swoje potwierdzenie w źródłach. W materiałach z 1944 roku, powstałych podczas przygotowań umocnień do obrony, również nie znajdziemy potwierdzenia wprowadzonych przez polskich badaczy nazw dla „Cegielni” i „Marianowa”… Być może planowana wystawa prac Robert M. Jurga w Grupa Warowna Cegielnia – Skansen Fortyfikacyjny będzie dobrą okazją do refleksji nad nazewnictwem? Tym bardziej, iż jaskółki ćwierkają o planowanych przez Muzeum Ziemi Wałeckiej pracach przy sąsiedniej Werkgruppe „von Gimborn” (Marianowo)… Może tym razem pojawią się tablice z historycznymi nazwami? Trzymamy kciuki! Do obejrzenia wystawy, oczywiście, serdecznie zachęcamy!


Ausgewählte Aspekte der Armierungsvorarbeiten an der Pommernstellung im Bereich des Festungspionierstabes 4 [Deutsch Krone] in den Jahren 1935 bis 1939

Posted: 19 stycznia, 2017 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe, fortyfikacje, pommernstellung | Możliwość komentowania Ausgewählte Aspekte der Armierungsvorarbeiten an der Pommernstellung im Bereich des Festungspionierstabes 4 [Deutsch Krone] in den Jahren 1935 bis 1939 została wyłączona

 

Niezmiernie miło nam poinformować, iż w grudniowym numerze (30/2016) czasopisma „Fortifikation”, ukazał się nasz artykuł dotyczący wybranych aspektów rozbudowy Pozycji Pomorskiej na podstawie odnalezionych w archiwach akt Sztabu Saperów Fortecznych nr 4 w Deutsch Krone (Wałcz). Pełne brzmienie tytułu to: „Ausgewählte Aspekte der Armierungsvorarbeiten an der Pommernstellung im Bereich des Festungspionierstabes 4 [Deutsch Krone] in den Jahren 1935 bis 1939. Dargestellt anhand von Dokumenten aus dem Institut für Nationales Gedenken [Instytut Pamieci Narodowej] in Warschau”.
Artykuł, oprócz wzmiankowanych już wcześniej informacji o początkach budowy pozycji, traktuje m.in. o pracach „uzbrojeniowych” jakie miały miejsce w końcu lat 30. XX w., o podziałach na odcinki dozoru oraz przypomina nieznane do tej pory oznaczenia niektórych budowli – np. przywraca oryginalną nazwę zespołu w rejonie Marianowa, a mianowicie: Werkgruppe „von Gimborn”.
Planowane jest wydanie artykułu w języku polskim w pierwszej połowie 2017 roku. W przybliżonym okresie planujemy również – pierwszy z cyklu – artykuł o Pozycji Odrzańskiej.
Dziękujemy wszystkim za dotychczasowe wsparcie i zachęcamy do lektury!

Informacje o czasopiśmie można uzyskać tutaj.


Grupa „Cztery Historie” – podsumowanie 2016 roku

Posted: 1 stycznia, 2017 | Author: | Filed under: archiwalia, badania terenowe | Możliwość komentowania Grupa „Cztery Historie” – podsumowanie 2016 roku została wyłączona

Nasza działalność w ubiegłym roku ogniskowała się przede wszystkim na rozpoznawaniu nowych źródeł archiwalnych oraz gromadzeniu ich (kopiowaniu) w celu dalszej pracy. Przy czym, uczciwie przyznać należy, że nie jesteśmy w tym pierwsi – kilkanaście lat temu rozpoczęto podobny proces. Materiały, które wtedy zgromadzono wchodzą w tzw. nieformalną kolekcję śp. dra K. Biskupa. Mimo wielu starań, nie udało się nam scalić tej kolekcji – co kiedyś stawialiśmy sobie za jeden z ważniejszych celów, wychodząc z założenia, że kolejne pokolenia badaczy oprócz prowadzenia badań terenowych powinny opierać się w pierwszej kolejności na materiałach źródłowych, stanowiących podstawę do kolejnych działań. Wstępne rozpoznanie spuścizny po śp. K. Biskupie uświadomiło nam, że mamy do czynienia z materiałem (przynajmniej w przypadku archiwaliów dotyczących niemieckiej fortyfikacji w okresie międzywojennym) istotnym, lecz wybiórczym i daleko niepełnym – składającym się w zasadzie z wybranych dokumentów, a nie zespołów/teczek. Kolejnym krokiem było sięgnięcie do właściwego źródła, czyli Oddziału Wojskowego Archiwum Federalnego w Fryburgu Bryzgowijskim (Abteilung Militärarchiv in Freiburg i. Br., w skrócie: BA-MA). Trzecia z kolei kwerenda w BA-MA, wykonana w 2016, przyniosła najwięcej pozytywnych wyników. Zgromadzony przez nas na tę chwilę zasób zamyka się w 246 j.a. które stanowią ponad 26 663 strony dokumentów, w zdecydowanej większości dotyczących niemieckich fortyfikacji. Równolegle do badań w BA-MA, prowadzona jest kwerenda w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie-Rembertowie. Do tej pory objęła on szereg najważniejszych w dziedzinie fortyfikacji zespołów i pozwoliła na zgromadzenie ogółem 328 j.a. (ponad 57 528 stron). Warto wspomnieć również o zbiorach pochodzących z Archiwum Narodowego, szczególnie z krakowskiego oddziału, które stanowi 171 j.a. (ponad 10 490 stron), które dotyczą cywilnych i wojskowych aspektów okupacji niemieckiej (działalność urzędów, obrona przeciwlotnicza, inwestycje budowlane). Oprócz wyżej wymienionych zbiorów, zaliczyć można jeszcze kilkanaście innych, lecz o zdecydowanie mniejszej objętości i istotności dla tematu fortyfikacji a pochodzących z innych instytucji/archiwów.
Warto wspomnieć o fakcie gromadzenia przez nas zdjęć lotniczych, wykonywanych od lat 30. ubiegłego wieku w przedwojennych i obecnych granicach Polski. Jako jedni z nielicznych w Polsce (prawie jedyni) posiadamy inwentarze niemieckich (znanych) lotów rozpoznawczych oraz częściowo alianckich.
Dziękujemy wszystkim, którzy pomagają nam w gromadzeniu i identyfikacji zbiorów. Miejmy nadzieję, że rok 2017 będzie jeszcze łaskawszy dla naszego archiwum. Staramy się zawsze udzielać odpowiedzi na zadane nam pytania, lecz biorąc pod uwagę ilość materiałów, niejednokrotnie wymagana jest „kwerenda w kwerendzie”, co zajmuje sporo czasu. Najbardziej czasochłonne są poszukiwania zdjęć lotniczych a następnie oczekiwanie na realizację zamówienia, stąd prosimy – jak zawsze – o cierpliwość…

Życzymy powodzenia w nowym 2017 roku! 🙂


Kwerenda w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Freiburgu – etap III

Posted: 2 listopada, 2016 | Author: | Filed under: archiwalia | Możliwość komentowania Kwerenda w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Freiburgu – etap III została wyłączona

Budynek Federalnego Archiwum W Fryburgu Bryzgowijskim

Zakończyliśmy kolejny wyjazd do archiwum federalnego w Fryburgu Bryzgowijskim. Zdobyte materiały posłużą do bieżącej pracy grupy Cztery Historie. Kolejny wyjazd planowany jest na wiosnę 2017 roku.


Kwerenda w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Freiburgu etap II

Posted: 30 października, 2015 | Author: | Filed under: archiwalia | Możliwość komentowania Kwerenda w Archiwum Federalnym (BA-MA) w Freiburgu etap II została wyłączona

Już po raz drugi na przestrzeni ostatnich lat udało nam się gościć w Federalnym Archiwum w Fryburgu Bryzgowijskim [Bundesarchiv Abteilung Militärarchiv (Abt. MA)  Freiburg im Breisgau]. Kwerenda dotyczyła niemieckich fortyfikacji z lat 1921-1945 budowanych na wschodzie i zachodzie ówczesnych Niemiec. Uwagę szczególnie skupiliśmy na umocnieniach znajdujących się na obecnym terenie Polski. Więcej informacji na temat rezultatów prac archiwalnych przekażemy po zakończeniu III etapu prac, który planowany jest na wiosnę 2016 roku. Zebrany materiał wykorzystany zostanie do opracowań konserwatorskich oraz publikacji.