Fortyfikacje niemieckie na obszarze Festungskommandantur Küstrin w latach 1921-1934. Zarys  problematyki – artykuł

Komendantura Forteczna w Kostrzynie od 1921 r. związana była z projektowaniem oraz budową niemieckich obiektów fortyfikacyjnych w obszarze dawnej twierdzy oraz łuku Odry i Warty. Do najważniejszych jej zadań można zaliczyć rozpoznanie i sporządzenie projektów rozbudowy Pozycji Ilanki-Lenki (1925-1926), Pozycji Odry (1931-1933), Pozycji Niesłysz-Obra (1926-1934). W 1934 r. dotychczasowe kompetencje komendantury w tym zakresie przejęła Inspekcja Forteczna nr III oraz Oddział Budowy Umocnień „Kostrzyn”.

Z tekstem można zapoznać się pod adresem: Fortyfikacje niemieckie na obszarze Festungskommandantur Küstrin w latach 1921-1934. Zarys  problematyki

Słowa kluczowe: Pozycja Niesłysz-Obra, umocnienia łuku Odry-Warty, komendantura forteczna Kostrzyn, fortyfikacje niemieckie, historia fortyfikacji, architektura obronna.

Wybrane aspekty łączności Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty na podstawie źródeł archiwalnych oraz badań terenowych – artykuł

Celem artykułu jest przedstawienie wyników porównania zawartości dokumentów źródłowych z faktycznym wyposażeniem schronów Pz.W. 598, Pz.W. 630, Pz.W. 631 oraz Pz.W. 701, należących do fortyfikacji FFOWB.

Punktem wyjściowym do badań były kopie rysunków przedstawiających rzuty niemieckich budowli fortyfikacyjnych o odporności „B”[1] z zaznaczonym przebiegiem systemu wewnętrznej łączności telefonicznej. Dokumenty te, jako częściowo nieopisane, odnalezione zostały w Bundesarchiv Militär-Archiv Freiburg im Breisgau [we Fryburgu Bryzgowijskim] (dalej: BArch) prawdopodobnie przez śp. Günthera Fischera a następnie przekazane w latach 80. i 90. ubiegłego wieku śp. Krzysztofowi Biskupowi. Spuścizna po obu badaczach w dalszym ciągu jest ważnym źródłem informacji dotyczących fortyfikacji XIX- i XX-wiecznych wśród kolejnych pokoleń badaczy. Zachowane na kopiach sygnatury umożliwiły odnalezienie w zbiorach BArch oryginalnych dokumentów oraz zapoznanie się z ich kontekstem. Były to Richtlinien für die nachr.-techn. Innenaustattung von Werken 1937[2] oraz Richtlinien für die nachrichten-technische Innenaustattung von Werken der ständigen Landesbefestigung[3]. Wstępna analiza wykazała, iż przedstawione na projektach obiekty zbliżone są kształtem do Pz.W. 598, Pz.W. 630 oraz Pz.W. 631 z Festungsfront Oder-Warthe Bogen (dalej: FFOWB). Trzeci z interesujących dokumentów zawierał najdokładniejszą znaną do tej pory dokumentację systemu łączności konkretnego obiektu^[4]. Na schematach, mimo próby ukrycia, czytelne są napisy informujące o numeracji schronu B 12 z odcinka Hochwalde, który tożsamy jest konstrukcji Pz.W. 701. Dla uzupełnienia informacji o łączności pomiędzy wybranymi obiektami posłużono się dodatkowo mapą z 28 stycznia 1939 roku, przedstawiającą przebieg systemu łączności telefonicznej na odcinku pomiędzy Nietoperkiem [Nipter] a Lubrzą [Liebenau][5].

Z treścią artykułu można zapoznać się pod adresem: Wybrane aspekty łączności Werków Frontu Fortecznego Łuku Odry-Warty na podstawie źródeł archiwalnych oraz badań terenowych

Rozpoznanie niemieckich fortyfikacji granicznych nad Wartą, Notecią i Dolną Drawą przez polskie służby wywiadowcze w l. 30-tych XX. w. – artykuł

Problematyka działalności przedwojennego polskiego wywiadu wojskowego jest przedmiotem ciągłych badań, skupiających się przede wszystkim na zagadnieniach organizacyjnych i personalnych. Kwestie związane z rozpoznaniem przez II Oddział Sztabu Głównego Wojska Polskiego (dalej: II Oddział) zagadnień technicznych – w tym infrastruktury wojskowej, a w szczególności fortyfikacji – cieszą się o wiele mniejszym zainteresowaniem. Zdobyte olbrzymim nakładem pracy i kosztów informacje wywiadowcze, stanowią natomiast niezwykle ciekawe – a niejednokrotnie jedyne – źródło wiedzy przedstawiające stan fortyfikacji na ówczesnej wschodniej granicy Niemiec. Meldunki zgromadzone w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie-Rembertowie wypełniają niewątpliwą lukę w materiałach źródłowych do badań południowego odcinka Pozycji Pomorskiej, skromnie reprezentowanego w zachowanych źródłach niemieckich[1]. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie w ogólnym zarysie stopnia rozpoznania najważniejszych inwestycji o charakterze fortyfikacyjnym, prowadzonych na odcinku Czechów – Santok – Górki Noteckie – Zwierzyn – Stare Kurowo – Nowe Drezdenko – Drawiny – Przeborowo w latach 1933-1937.

Link do artykułu: Rozpoznanie niemieckich fortyfikacji granicznych nad Wartą, Notecią i Dolną Drawą przez polskie służby wywiadowcze w l. 30-tych XX. w.

Fortyfikacja nadodrzańskie w latach 1930-1939 na obszarze Festungskommandantur Breslau

Miło nam poinformować, że dostępne jest w sprzedaży kolejne wydanie periodyku Fortifikation, w którym ukazał się nasz artykuł pt. Der friedensmäßige Oderausbau im Bereich der Festungskommandantur Breslau in den Jahren von 1930 bis 1933. Autorami opracowania są Sascha Sabien i Dariusz Pstuś. Czasopismo zamówić można pod następującycm adresem: http://www.interfest.de

Fotogrametria i fortyfikacje – Czechosłowacki schron bojowy R-S 86 „U paseky”

Najciekawszą z punktu widzenia historycznego cechą obiektu, są widoczne ślady prowadzonych przez Niemców, testów ładunków wybuchowych. Czas ich przeprowadzenia określają badacze czescy na okres pomiędzy jesienią 1938 roku a lipcem 1939 roku.

Góra Wisielcza – inwentaryzacja obiektów fortyfikacji niemieckiej – czerwiec 2011

Z wielu względów, w roku 2010 nie udało się nam niestety przeprowadzić badań na Górze Wisielczej k. Strzalin. Ubolewając nad tym faktem, wyznaczamy nowy termin badań, który wstępnie ustalony został na koniec czerwca (tzw. długi weekend) 2011.  Przypomnijmy cel i założenia wyjazdu: Na Górze Wisielczej (Strzaliny k. Tuczna, woj. zachodniopomorskie) w latach 1936-37 powstało jedno z najciekawszych założeń obronnych w niemieckiej fortyfikacji. W jego skład wchodziło osiem budowli o odporności “B”: sześć bloków bojowych (w tym dwa wejściowe) oraz dwa bloki obserwacyjne. Całe założenie uzupełniał system podziemnych korytarzy pełniących funkcje komunikacyjne oraz socjalne.Ze względu na unikatowość budowli oraz planowane prace mające na celu udostępnienie jej do zwiedzania – organizujemy wyjazd, podczas którego wykonana zostanie inwentaryzacja pomiarowo-rysunkowa oraz dokumentacja fotograficzna. Niezbędne przy tym będzie  porządkowanie poszczególnych dzieł oraz karczowanie utrudniającej pracę zieleni. Inny charakter będą miały prace w części podziemnej, skierowane m.in. odtworzenie możliwego przebiegu instalacji oraz przeznaczenia pomieszczeń.Wszystkie osoby zainteresowane uczestnictwem w pracach pomiarowych lub porządkowych, proszone są o  kontakt.

Polski schron dla ckm i armaty przeciwpancernej z 1939 r. w Krzyżowej – prace porządkowe

Wykonano prace porządkowe w obrębie polskiego schronu ckm i armaty przeciwpancernej z 1939 r. w Krzyżowej k. Jeleśni. Z wnętrza pomieszczeń usunięta została warstwa ziemi, naniesionej w ciągu ostatnich 69 lat. Przeprowadzone prace umożliwiły zarejestrowanie śladów technologii budowy schronu widocznych w powierzchni posadzki i w dolnej partii ścian.